Jaki pistolet lakierniczy wybrać – poradnik

Lakierowanie karoserii samochodowych lub innych obiektów wymaga od nas posiadania odpowiedniego sprzętu. Jaki pistolet lakierniczy będzie więc odpowiedni dla zastosowań profesjonalnych, a  jaki do amatorskich? Jak działają tego typu narzędzia i na co zwracać uwagę wybierając konkretny model? Wspólnie poszukamy odpowiedzi na te pytania.

Udostępnij

Autor Rafał Predko

16 sierpnia, 2021

Przeczytasz w 10 min

Lakierowanie karoserii samochodowych lub innych obiektów wymaga od nas posiadania odpowiedniego sprzętu. Jaki pistolet lakierniczy będzie więc odpowiedni dla zastosowań profesjonalnych, a  jaki do amatorskich? Jak działają tego typu narzędzia i na co zwracać uwagę wybierając konkretny model? Wspólnie poszukamy odpowiedzi na te pytania.

Jak działa pistolet lakierniczy?

Zacznijmy więc od zasady działania. Pistolety lakiernicze korzystają z dynamicznych właściwości strumieni gazu oraz cieczy. Lakier znajdujący się w ich zbiorniku zostaje zassany przez strumień powietrza, który przepływa w kierunku dyszy. Otwór dozujący dyszy jest natomiast zamykany iglicą materiałową sterowaną za pomocą spustu zamontowanego w rękojeści pistoletu. Spust odpowiada również za sterowanie zaworem powietrza.

W praktyce wygląda to tak, że wciśnięcie spustu najpierw powoduje otwarcie się zaworu powietrza, a dopiero w następnej kolejności, po silniejszym docisku spustu, aktywowana jest iglica materiałowa. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwym staje się kontrolowanie i regulowanie ilości powietrza, bez ryzyka niepotrzebnego zużywania lakieru znajdującego się w zbiorniku pistoletu.

Ważnym elementem odpowiedzialnym za strumień materiału lakierniczego jest również głowica powietrzna. Charakteryzuje się ona tym, że nie posiada żadnej regulacji, a także, że jest wykonana bardzo precyzyjnie. Zadnie głowicy powietrznej polega na atomizacji strumienia lakieru, czyli na rozdrobnieniu go na drobne kropelki. Dzięki głowicy są one również bezpiecznie doprowadzone w osłonie powietrza do powierzchni lakierowanej.

Efekty tego, czyli równomierne rozprowadzanie materiału lakierniczego zależą wyłącznie od umiejętności osoby używającej pistoletu lakierniczego. Chodzi tu mianowicie o to, czy lakiernik potrafił będzie zachować i utrzymać odpowiednią odległość od powierzchni, a także czy zachowa odpowiedni kąt nachylenia. Należy bowiem pamiętać, że podczas jednego procesu lakierowania koniecznie zachować trzeba zasadę niezmiennego prowadzenia pistoletu. Niezastosowanie się do niej poskutkuje bowiem tym, że pojawią się miejscowe różnice powłoki, a tym samym lakierowana powierzchnia będzie niejednolita.

Reasumując zatem, pistolety lakiernicze działają na zasadzie podobnej nieco do zasady działania puszki sprayu. Lakier w postaci niewielkich kropel pod odpowiednim ciśnieniem rozpylany jest bowiem przez dyszę. W efekcie na obrabianej powierzchni osadza się równomierna warstwa lakieru.

Oszczędź jeszcze więcej!

Rabaty nawet do 80%!

Kup teraz

Jak dobrać odpowiedni pistolet lakierniczy? Parametry

To jaki pistolet lakierniczy wybierzemy powinno być uwarunkowane jego parametrami technicznymi. Jednym z dwóch najważniejszych jest zapotrzebowanie na powietrze. Wato więc przed zakupem dokładnie przeczytać specyfikacje techniczną posiadanej przez nas sprężarki. Im większe będzie zapotrzebowanie pistoletu na powietrze, tym większą wydajność oraz pojemność powinna mieć sprężarka. Jeśli nasza sprężarka będzie miała zbyt małą wydajność to proces lakierowania przerywany będzie wyłączającym się co jakiś czas kompresorem. To zaś z pewnością wpłynie negatywnie na efekty naszej pracy.

Drugim bardzo ważnym parametrem jest średnica dyszy. Im będzie ona większa, tym gęstszych lakierów będziemy mogli używać. Oczywiście szersze dysze powodują to, że lakierowanie trwa o wiele krócej, jednakże zużywana jest większa ilość lakieru. Jeśli więc mamy zamiar używać rzadszych lakierów lub też chcemy precyzyjnie polakierować mniejsze elementy, nie marnując przy tym niepotrzebnie lakieru, korzystajmy z dysz o średnicy 1,5 mm lub mniejszych.

Rodzaje pistoletów lakierniczych

Pistolety, jako narzędzia lakiernicze podzielić można na kilka rodzajów. Każdy z nich charakteryzuje się typowymi dla siebie cechami, które z punktu widzenia użytkownika stanowić powinny jeden z czynników tego, jaki pistolet lakierniczy wybierzemy. W tym względzie więc powinniśmy zwrócić uwagę na technikę natrysku, a także na sposób w jaki zasilany jest zbiornik.

Ze względu na technikę na trysku wyróżnić możemy pistolety lakiernicze wysokociśnieniowe (HP), pistolety lakiernicze niskociśnieniowe ( HVLP), pistolety lakiernicze o zredukowanym ciśnieniu (RP), a także pistolety lakiernicze niskociśnieniowe z niskim zużyciem materiału (LVLP). Trzy pierwsze są najczęściej stosowanymi samochodowych warsztatach lakierniczych, jednakże to HP znane są jako najstarszy standard, od którego pomału się odchodzi.

Dysze pistoletów HVLP, czyli niskociśnieniowych dysponują większą liczbą otworów, co sprawia, że efektywne ciśnienie spada, lecz rośnie ilość wydmuchiwanego lakieru. Dzięki temu możliwe jest używanie farb o niskiej lepkości, co w praktyce stanowi gwarancję równomiernej i cienkiej powłoki. Podczas ich używania wymagane jest jednak zachowanie bliskiej odległości pomiędzy dyszą, a malowaną powierzchnią.

Lakierowanie takim pistoletem trwa jednak dłużej niż przy użyciu sprzętu wysokociśnieniowego (HP). Z tego też względu stworzony został tzw. „kompromis” w postaci pistoletów o umiarkowanym ciśnieniu, zwanych też średniociśnieniowymi (RP). To właśnie one łącząc w sobie zalety typowe dla HP oraz HVLP pozwalają na szybkie lakierowanie, przy zachowaniu cienkiej powłoki o dużej gładkości.

Niezależnie jednak od rodzaju, pistolety ciśnieniowe, by mogły działać potrzebują zasilania w postaci sprężonego powietrza generowanego przez kompresor. Nasz wybór powinien być więc uwarunkowany parametrami posiadanej sprężarki. Pistolety wysokociśnieniowe będą w pełni efektywne z kompresorami o wysokiej wydajności, zaś niskociśnieniowe z kompresorami o dużej pojemności.

Oprócz pistoletów lakierniczych zasilanych ciśnieniowo wyróżniamy także narzędzia zasilane grawitacyjnie. Charakteryzują się one zbiornikiem o stosunkowo niedużej pojemności, umieszczonym na górze. Z racji tej niedużej pojemności właśnie, są używane raczej do lakierowania niewielkich powierzchni oraz małych elementów różnego rodzaju.

Alternatywą są pistolety lakiernicze zasilane syfonowo. Te zaś wyposażone są w sporych rozmiarów zbiornik dolny. Ze względu na tę cechę znakomicie sprawdzają się podczas lakierowania obszernych powierzchni, a także podczas intensywniejszych prac.

Zbiorniki w pistolecie lakierniczym

Jako że zbiorniki są wątkiem dość znaczącym w przypadku naszego tematu i chcąc, nie chcąc, determinują naszą decyzję jaki pistolet lakierniczy wybrać, warto utrwalić sobie tę wiedzę. Zbiorniki są bowiem elementem, który w przypadku budowy pistoletu nie tylko rzuca się w oko jako pierwszy, ale jest też wyznacznikiem funkcjonalności naszego sprzętu.

Zbiorniki dolne zwykle charakteryzują się pojemnością nawet do 1000 ml. Idealnie sprawdzą się więc podczas lakierowania dużych powierzchni. Wymagają jednak wysokiego ciśnienia, by lakier znajdujący się w tak pojemnym zbiorniku mógł zostać z niego wydmuchany. Duże zbiorniki znajdujące się na dole pistoletu w żaden sposób nie ograniczają wygody podczas pracy lakiernika.

Jeśli chodzi zaś o zbiorniki górne to są one znacznie mniejsze od montowanych na dole.  Umożliwiają jednak pracę przy o wiele niższym ciśnieniu, gdyż lakier, dzięki siłom grawitacji samoczynnie napływa w kierunku dyszy. Jest to rozwiązanie idealne, jeśli czeka nas malowanie niewielkich elementów. Niestety, im większy będzie zbiornik górny, tym zmniejszona zostanie ergonomia podczas pracy z pistoletem lakierniczym.

Jakie rozpylanie w pistolecie lakierniczym?

Podejmując decyzję w postaci tego, jaki pistolet lakierniczy kupić, warto zwrócić uwagę także na rodzaj rozpylania lakieru. Jednakże w sprzedaży dostępnych jest wiele modeli i w przypadku niektórych z nich nie zawsze łatwo będzie to zweryfikować. Co prawda funkcjonują dyrektywy emisji lotnych związków organicznych (VOC) przez pistolety lakiernicze, wedle których sprawność natryskowa tych urządzeń musi być większa niż 65%, jednakże w wielu przypadkach producenci nie odnoszą się do tejże normy.

Sprawność rozpylania określimy więc dzięki zakresowi ciśnienia. Warto zwrócić uwagę również na długość pola natrysku, lecz pomimo wartości zapisanych w specyfikacji technicznej, należy wziąć pod uwagę również to, że w przypadku wiele zależy również od lepkości samego lakieru. W praktyce więc, długość pola może być znacznie mniejsza niż ta, którą zadeklarowano w danych technicznych.

Sprawdźmy także ilość oraz zakres rozmiarów dysz. Dzięki temu możemy określić, czy danym pistoletem będziemy mogli wykonywać prace w określonym tempie i czy da się efektywnie korzystać z farb o zróżnicowanej lepkości, nie ograniczając tym samym ciśnienia rozpylania. Pamiętajmy jednakże, że pistolety niskociśnieniowe pracujące z taka samą dyszą co pistolety wysokociśnieniowe rozpylą znacznie mniej lakieru.      

Jeśli chodzi natomiast o ciśnienie rozpylające, to informacje na jego temat uzyskamy dzięki \zapotrzebowaniu na powietrze przy nominalnym ciśnieniu pracy. W przypadku pistoletów lakierniczych wysokociśnieniowych zapotrzebowanie wynosi około 250 l/min, zaś niskociśnieniowe wymagają około 400 l/m. Nominalne ciśnienie natomiast w przypadku pistoletów niskociśnieniowych wynosi do 3 bar, zaś wysokociśnieniowych powyżej tej skali.

Oczywiście i w tym przypadku dużo zależy od lepkości używanego lakieru. Zalecamy więc stosować zasadę, wedle której im mniejsza jest lepkość lakieru, tym niższe ciśnienie do rozpylania powinno się stosować. Dzięki temu nie tylko oszczędzimy materiał lakierniczy, ale też zwiększymy efektywność naszej pracy.

Pistolet lakierniczy dla przedsiębiorstw

Dla osób, które dopiero co rozpoczynają swoją przygodę z profesjonalnym lakiernictwem, kluczowym pytaniem bywa – jaki pistolet lakierniczy najlepiej sprawdzi się w przedsiębiorstwie? Zdecydowanie najlepiej w tym wypadku sprawdzają się urządzenia zasilane ciśnieniowo, czyli takie, które należy podłączyć do sprężarki. Jak wspomnieliśmy wcześniej, w profesjonalnych warsztatach lakierniczych dominują pistolety niskociśnieniowe i średniociśnieniowe. Oczywiście Spotkać można również wysokociśnieniowe, jednakże ze względu na funkcjonalnośc tych pierwszych, powoli odchodzą one do lamusa.

Jaki pistolet lakierniczy dla amatora?

Zupełnie inaczej temat ten wygląda z punktu widzenia zastosowań amatorskich. W tym przypadku nie ma sensu wydawania pieniędzy na drogi sprzęt o wysokich parametrach. Świetnym rozwiązaniem w przypadku przydomowych prac, lub zastosowań hobbystycznych okazują się być pistolety zasilane elektrycznie. Ich zaletą jest to, że nie wymagają podłączenia do kompresora, przez co łatwo używać ich w dowolnym miejscu, z dostępem do energii elektrycznej.

Pistolety te są również o wiele mniejsze, przez co wygodnie się je obsługuje. Oczywiście nie nadają się one do lakierowania karoserii, za co odpowiedzialna jest ich niska wydajność. Jednakże w przypadku różnego rodzaju prac gospodarczych sprawdzą się doskonale. Pistolety elektryczne są też używane przez modelarzy.

Jaki pistolet lakierniczy wybrać – podsumowanie

Malowanie przy użyciu pistoletu lakierniczego pozwala nie tylko zaoszczędzić sporo czasu, ale też zapewnia precyzyjniejsze pokrywanie powierzchni. Jak wykazuje praktyka, praca z tego typu sprzętem jest około 3 razy szybsza niż ze standardowym pędzlem. Co więcej, na malowanym obiekcie nie pojawiają się smugi, a uzyskanie powierzchnia o idealnie jednolitym kolorze jest znacznie prostsze.

Używając pistoletu nie uświadczymy także zacieków, ani konieczności wielokrotnego poprawiania różnego rodzaju wklęśnięć oraz miejsc, do których trudno będzie precyzyjnie dotrzeć włosiem pędzla. Oczywiście mając na względzie dostępność różnych modeli, a także zakres wykonywanych prac, warto zastanowić się jaki pistolet lakierniczy wybrać. W tym przypadku należy wziąć pod uwagę sposób zasilania narzędzia, jego konstrukcję, a także parametry techniczne.

Nie bez znaczenia jest także dostępność i kompatybilność z różnymi dyszami. Praca z pistoletem lakierniczym wymaga od nas jednak pewnych umiejętności. Pamiętajmy, by malując dany obiekt, nie zmieniać odległości pomiędzy dyszą pistoletu a lakierowaną powierzchni, a także by utrzymywać wciąż ten sam kąt nachylenia. Jako że pracując z pistoletem lakierniczym, narażeni będziemy na działanie rozpylonej farby, nie zapomnijmy też o odpowiednim zabezpieczeniu oczu oraz dróg oddechowych.