Stacja lutownicza to jedno z najbardziej uniwersalnych elektronarzędzi w zawodzie elektronika, elektryka i instalatora. Bez niej trudno jest się obyć także majsterkowiczom w domowych warsztatach. Przed zakupem należy zastanowić się, jaka stacja lutownicza będzie najlepsza i czym różnią się dostępne na rynku modele. W naszym artykule przedstawiamy podstawowe informacje.
Stacja lutownicza to jedno z najbardziej uniwersalnych elektronarzędzi w zawodzie elektronika, elektryka i instalatora. Bez niej trudno jest się obyć także majsterkowiczom w domowych warsztatach. Przed zakupem należy zastanowić się, jaka stacja lutownicza będzie najlepsza i czym różnią się dostępne na rynku modele. W naszym artykule przedstawiamy podstawowe informacje.
Charakterystyka stacji lutowniczych
Wszystkie stacje lutownicze (nazywane często lutownicami) służą do spajania elementów metalowych przy użyciu spoiwa – lutu o niższej temperaturze niż łączonych części. W procesie lutowania powierzchnia spajanych metali nie zostaje stopiona, czym głównie różni się od spawania. Najprostsza charakterystyka stacji lutowniczych i samego lutowania opiera się o temperaturę topnienia lutu. Z tego względu wyróżniamy:
- lutowanie miękkie (poniżej 450°C)
Zwykle odbywa się w temperaturze 250-320°C. Stosuje się je w przewodach i układach elektrycznych, układach elektronicznych, do wykonywania połączeń blach dachowych, rynien, rurociągów oraz innych części o małych naprężeniach złącza, które muszą być szczelne i mieć dobrą przewodność elektryczną. Tym sposobem lutuje się zwykle stal, miedź, cynk i ich stopy.
- lutowanie twarde (powyżej 450°C)
Sprawdza się wszędzie tam, gdzie połączenia muszą być odporne na działanie wysokich temperatur, a także uszkodzenia mechaniczne (m.in. instalacje CO z temperaturą wyższą niż 110°C). Stosuje się je zazwyczaj do stali molibdenowych, węglowych, wolframowych, niklowych oraz takich metali jak miedź, złoto i srebro. Do lutowania twardego używa się palników zasilanych propanem-butanem lub acetylenowo-tlenowych.
Często w lutowaniu twardym dodatkowo wyodrębnia się lutowanie wysokotemperaturowe (powyżej 900°C). Niekiedy określa się je od 1000°C.
Jaki typ stacji lutowniczej wybrać?
Powyżej przedstawiliśmy rodzaje lutowania, a teraz przyszedł czas na prezentację stacji lutowniczych ze względu na zastosowanie i budowę. Postaramy się odpowiedzieć na pytanie, jaka stacja lutownicza bądź sama lutownica nadaje się do konkretnych czynności.
- lutownica grzałkowa (oporowa)
To najpopularniejszy i najtańszy rodzaj lutownic. Posiadają grzałkę, która wytwarza ciepło, a następnie prowadzi do grotu poprzez drut. Osobny zasilacz sprawia, że sprzęt jest bardzo lekki. Doskonale nadaje się nie tylko dla hobbystów, ale również dla wszystkich, którzy zajmują się ogólnymi pracami w elektronice. Dlatego, jeśli zastanawiasz się, jaka lutownica do elektroniki będzie najlepsza dla początkującego technika, powinieneś koniecznie zaopatrzyć się w lutownicę grzałkową.
- lutownica transformatorowa
Charakteryzuje się również sporą uniwersalnością, ale opiera się na innej zasadzie działania. Przez grot lutownicy przepływa prąd o dużym natężeniu. W ten sposób wytwarza się wysoka temperatura. Urządzenie jest wyposażone w zintegrowany transformator. Niewątpliwą zaletę opisywanego sprzętu stanowi szybkie nagrzewanie grotu. Zwykle stosuje się go do lutowania kabli i przewodów elektrycznych, a także napraw pojazdów. Zatem jaka lutownica transformatorowa okaże się najbardziej praktyczna w Twoim warsztacie? Zawsze warto zwracać uwagę na moc sprzętu. Produkty przeznaczone do szerokiej gamy prac dają możliwość jej regulacji, co pozwala dopasować narzędzie do konkretnej naprawy.
- lutownice gazowe i na baterie
Jak wskazuje nazwa, gazowe są zasilane gazem – najczęściej propanem-butanem. Dzięki temu wyróżniają się całkowitą niezależnością od sieci elektrycznej. Sprawdzają się w precyzyjnych pracach, które nie wymagają użycia wysokiej mocy. Idealnie zdają egzamin w mobilnym zastosowaniu, np. poza warsztatem. Decydując się na zakup lutownicy gazowej, trzeba pamiętać o sprawdzeniu pojemności zbiornika na gaz. Modele, w których jest on zbyt mały, mogą okazać się niewystarczające do dłuższej pracy.
Równie lekkimi i poręcznymi są lutownice na baterie. Na ogół charakteryzują się niską mocą, dlatego zdają egzamin w drobnych pracach naprawczych małych elementów. Dokupowanie baterii generuje koszty ich eksploatacji. Sprawdzają się jako pomocnicze, podręczne narzędzia.
- stacje lutownicze
Stacje lutownicze to najbardziej rozbudowany sprzęt do lutowania. Składają się z kolby lub kolb do lutowania oraz panelu sterowniczego. Czasem posiadają dodatkowo np. odsysacz oparów lub lampę ze szkłem powiększającym. Umożliwiają regulację mocy i temperatury, dlatego precyzyjnie dostosujesz je do swoich wymagań.
- stacje lutownicze z kolbą gorącego powietrza
Jeśli zastanawiasz się, jaka stacja lutownicza będzie dla Ciebie najbardziej uniwersalna, warto pomyśleć o takich, wyposażonych w kolby na gorące powietrze. Ten specyficzny rodzaj szczególnie dobrze nadaje się do lutowania i rozlutowywania komponentów montowanych powierzchniowo (SMD). Nie jest to jednak jedyna ich funkcja, ponieważ służą także do suszenia farb, usuwania klejów, ocieplania, rozmrażania, obkurczania folii termozgrzewalnej itp.
Jaką stację lutowniczą kupić i do czego?
Decydując się na zakup stacji lutowniczej, najpierw powinieneś przemyśleć swoje zapotrzebowanie. Nie ma niestety jednej odpowiedzi na pytanie: jaką stację lutowniczą wybrać? Dopiero określenie wymagań przybliży Cię do możliwie najlepszego wyboru. Duże znaczenie ma użytek amatorski lub profesjonalny. Miłośnicy majsterkowania, którzy od czasu do czasu wykonują domowe naprawy, mają inne potrzeby niż np. serwisanci w firmach elektronicznych.
Zastosowanie urządzeń ma też bezpośredni związek z ich cenami. Najprostsze stacje, które nie posiadają dużego zakresu funkcji, można kupić już za kilkaset złotych. Z kolei profesjonalny sprzęt pozwalający regulować parametry to wydatek rzędu nawet kilku tysięcy złotych. Tak drogie modele posiadają zwykle dodatkowe elementy, m.in. lampę na podczerwień i płytkę podgrzewającą. Nadają się do szerokiej gamy prac: lutowania/rozlutowywania elementów BGA, SOIC, CHIP, QFP, PLCC, SMD, IC, napraw płyt głównych komputerów itd.
Jaką stację lutowniczą wybrać do firmy elektrycznej?
Kompletując wyposażenie do swojej firmy w branży elektrycznej, musisz najpierw przeanalizować, jakie narzędzia dla elektryka będą niezbędne. Jednym z nich jest stacja lutownicza ze względu na konieczność częstego łączenia przewodów.
Oprócz tego, że urządzenie powinno dysponować regulacją parametrów i czytelnym panelem (najlepiej wyposażonym w wyświetlacze LCD lub LED), musi też być w najwyższym stopniu bezpieczne i komfortowe nawet podczas wielogodzinnej pracy. Dlatego, aby przygotować stanowisko, należy zaopatrzyć się w pochłaniacze szkodliwych dla zdrowia oparów lutowniczych.
Jaka stacja lutownicza – podsumowanie
Niezależnie od tego, jaką stację lutowniczą zamierzasz kupić, powinieneś w pierwszej kolejności przeanalizować swoje potrzeby. Główne rozróżnienie w technice lutowania (miękkie i twarde) determinuje zakres temperatury, którą dysponuje urządzenie. Duże znaczenie ma także miejsce zastosowania. W domowym warsztacie można pozwolić sobie na sprzęt o niewielkiej wydajności, nadający się do prostych zadań. Profesjonalne zastosowanie wymaga natomiast znacznej efektywności i możliwości regulacji parametrów do różnych prac: mniej oraz bardziej zaawansowanych. Stacjami lutowniczymi posługują się pracownicy w różnych branżach. Elektronicy, elektrycy (w tym także samochodowi), monterzy instalacji używają na co dzień sprzętu, który łączy w sobie dużą precyzję, wydajność i ergonomię. Dlatego, jeśli zastanawiasz się nad otworzeniem własnej działalności, musisz pomyśleć o zakupie profesjonalnych narzędzi. Z pozostałych naszych artykułów dowiesz się np. jak założyć firmę budowlaną.
Udostępnij