Aromatyczny stek z rozmarynem, dania kuchni włoskiej odurzające zapachem bazylii i oregano, czy też rodzimy barszcz czerwony mocno doprawiony majerankiem. Przyprawy te są niezastąpione we wszystkich kuchniach świata. Jak sadzić zioła, by zawsze mieć pod ręką świeże i pachnące dodatki do potraw?
Aromatyczny stek z rozmarynem, dania kuchni włoskiej odurzające zapachem bazylii i oregano, czy też rodzimy barszcz czerwony mocno doprawiony majerankiem. Przyprawy te są niezastąpione we wszystkich kuchniach świata. Jak sadzić zioła, by zawsze mieć pod ręką świeże i pachnące dodatki do potraw?
Charakterystyka i podział ziół
Marzy Ci się ogród ziołowy z prawdziwego zdarzenia? Dowiedz się więc, jak sadzić zioła, by uzyskać jak najlepsze efekty i móc stale korzystać z pełnych aromatu dobrodziejstw przydomowego ogródka. Przede wszystkim musisz mieć świadomość, że wśród ziół występują zarówno gatunki wieloletnie, jak i jednoroczne. Do tych pierwszych należą m.in. mięta, szczypiorek, szałwia, estragon, oregano, lubczyk czy rozmaryn. Z kolei co roku należy od podstaw wyhodować bazylię, kolendrę, cząber, koper czy majeranek.
Sadzenie ziół w ogrodzie uda się nawet tym osobom, które po raz pierwszy podejmują się wyzwania prowadzenia własnych upraw – hodowla ziół jest dużo prostsza niż warzyw, choć warto dokładnie poznać cały proces, by móc cieszyć się pełnym smaku i zapachu ziołowym ogródkiem we własnym domu lub ogrodzie.
Sadzenie ziół – o czym należy pamiętać?
Pierwszą rzeczą, jaką trzeba rozpatrzyć przed sadzeniem ziół w ogrodzie, jest sposób ich pozyskania. Najłatwiej jest kupić gotowe sadzonki, które są szeroko dostępne w sklepach ogrodniczych. Rośliny jednoroczne możesz też wyhodować od podstaw, czyli z nasion – musisz się jednak liczyć z tym, że jest to zadanie czasochłonne i jeśli chcesz uprawiać niewielką ilość ziół, np. jeden czy dwa krzaczki bazylii, bardziej opłaca się kupić sadzonkę. Z drugiej jednak strony hodowla od nasiona jest pewniejsza – zioła uprawiane w ten sposób na pewno będą wolne od chemii.
Miejsce w ogrodzie
Jak sadzić zioła w ogrodzie? Większość gatunków idealnie wzrasta na ciepłych, słonecznych i osłoniętych od wiatru stanowiskach. Jeśli na Twoim podwórzu jest wiele takich miejsc, możesz przyjąć również dodatkowe kryteria lokowania aromatycznych roślin. Zrób ziołowe rabatki dookoła tarasu lub przy ścieżkach, aby niezwykła feeria zapachów zachwycała Ciebie i odwiedzające Cię osoby. Część ziół należy jednak sadzić w półcieniu – do nich należą chociażby lubczyk czy mięta.
Wybierając miejsce na zioła w ogrodzie musisz pamiętać, że niektóre gatunki są ekspansywne – chwila nieuwagi wystarczy, aby zaczęły porastać sąsiadujące rabaty. Taka jest np. mięta, szałwia czy rumianek. Należy dla nich przeznaczyć więcej przestrzeni niż na pozostałe zioła lub regularnie usuwać część roślin, by nie rozrastały się w niepożądany sposób.
Jak sadzić zioła w skrzynkach i donicach?
Jeśli w przydomowym ogrodzie lub na podwyższonych grządkach z palet nie masz na tyle miejsca, by pomieścić i rozsady warzyw, i ulubione zioła, rozważ zasadzenie tych drugich w pojemnikach! Taka operacja zakończy się powodzeniem, a ponadto pozwoli Ci łatwiej kontrolować ilość uprawianych przypraw – będziesz hodować ich dokładnie tyle, ile potrzebujesz w codziennym gotowaniu.
Jak sadzić zioła na balkonie? Możesz je wysiać w domu już pod koniec zimy lub na wiosnę kupić sadzonki i przesadzić od razu do docelowych pojemników. Skrzynki i doniczki możesz rozmieścić na parapetach zewnętrznych, balkonie czy tarasie – warto wybrać takie miejsce, które jest najbliżej kuchni.
W jakiej ziemi posadzić zioła w ogrodzie?
Zioła nie są specjalnie wymagające, jeśli chodzi o ziemię, w jakiej należy ją sadzić. Warto unikać zwartych, gliniastych gleb, a celować raczej w przepuszczalne i próchnicze, choć rośliny powinny sobie poradzić w niemal każdej ziemi ogrodowej. Podłoże pod zioła należy odpowiednio przekopać – tak jak przygotowuje się ziemię pod warzywa. Wzbogacenie jej kompostem na pewno pomoże ziołom się ładnie krzewić i rozrastać. Jeśli natomiast planujesz sadzić zioła w domu lub na balkonie, możesz kupić gotowe podłoże do ziół, które zapewni im wszystkie niezbędne mikro- i makroelementy.
Pielęgnacja ziół
Opiekowanie się ziołami zasadzonymi w ogrodzie i w doniczkach to czysta przyjemność. Najważniejszym zadaniem pielęgnacyjnym jest podlewanie roślin – źle reagują na brak wilgoci, a przesuszonych najczęściej nie da się już uratować. Aby więc zapewnić im stały dostęp do wody, warto zaplanować system nawadniania ogrodu z wykorzystaniem linii kroplujących – dzięki niemu nie musisz pamiętać o stałym podlewaniu ziół.
Kolejnym zadaniem jest odchwaszczanie ziemi, w której rosną zioła. Zapobiega to rozrastaniu się niechcianych roślin, które nie dość że swoim szybkim wzrostem i rozmiarami mogłyby przytłumić zioła, to jeszcze podkradałyby im cenne składniki odżywcze z gleby.
Co natomiast z nawożeniem zasadzonych ziół? W tym przypadku należy zachować umiar, ponieważ rośliny lepiej poradzą sobie w ziemi nieco wyjałowionej niż przenawożonej. Odżywianie składnikami mineralnymi zaleca się dopiero wtedy, gdy rośliny wyraźnie zaczynają słabnąć, jednak w większości przypadków wystarczy coroczne dodawanie kompostu do gleby.
Zioła wieloletnie, szczególnie te pochodzące z cieplejszych rejonów świata, powinno się okrywać na zimę. Takie rośliny, jak szałwia, tymianek, rozmaryn, cząber górski, koper włoski czy niektóre odmiany lawendy warto jesienią przykryć gałązkami świerku, słomą lub kompostem. Dużo łatwiej uchować je przy życiu, jeśli są uprawiane w skrzyniach czy donicach – wówczas wystarczy przenieść je w chłodne miejsce wewnątrz domu.
Jakie zioła posadzić w ogrodzie lub domu?
Zakładając ogródek ziołowy, zastanów się dobrze nad doborem roślin, które przyniosą Ci najwięcej korzyści. Jakie zioła zasadzić w ogrodzie?
- Bazylia – zioło jednoroczne wysiewane pod osłonami w kwietniu. Kiedy sadzić bazylię w ogrodzie? Przesadzanie do gruntu należy wykonać w maju, choć można też wysiać nasiona bezpośrednio na stanowiska po 15 maja. Wyjątkowo aromatyczna przyprawa niezbędna w kuchni włoskiej!
- Rozmaryn – wysadzany z gotowych sadzonek w okolicach maja lub czerwca. Poprawia smak ziemniaków lub mięsa – konieczny dodatek do soczystych steków i kurczaka.
- Tymianek – jak sadzić tymianek? Sadzonki powinny znaleźć się na stanowiskach już na przełomie maja i czerwca. Polecany jako dodatek do ciężkich dań – zbawiennie wpływa na trawienie.
- Oregano – to ziele przygotujesz z rozsady – zacznij już w marcu lub kwietniu, by w maju móc wsadzić je do ziemi. Już sam zapach oregano skojarzy Ci się z pizzą lub pastą, ale bez obaw możesz dodawać je także do potraw kuchni hiszpańskiej czy meksykańskiej.
- Majeranek – sianie majeranku pod osłony następuje w marcu, a już w maju jest gotowy, by wzrastać na grządkach. To prawdziwy król kuchni polskiej – zupy, mięsa, fasolka po bretońsku i potrawy grzybowe nie obędą się bez tego aromatycznego zioła.
- Melisa – rozsadę melisy przygotuj już w marcu, a do gruntu przesadź ją po „zimnej zośce”. Z jej liści przygotujesz zdrowe, uspokajające napary, ale docenisz ją także podczas gotowania – okazuje się idealnym dodatkiem do sałatek i marynat.
- Mięta – sadzonki mięty powinny wylądować w ziemi w okolicach maja lub czerwca. Dzięki niej będziesz mieć dostęp do orzeźwiających napojów i sałatek przez całe lato.
- Koperek – jedno z prostszych w uprawie ziół możesz siać wprost do gruntu już w marcu! Doprawisz nim młode ziemniaczki, tzatziki, chłodnik i wiele innych dań.
- Pietruszka – wysiew pietruszki liściowej możesz przeprowadzić razem z koperkiem, a następnie przez cały sezon cieszyć się piękną i zdrową dekoracją potraw wszelakich.
- Kolendra – miłośnicy kuchni indyjskiej z pewnością marzą o stałym dostępie do tego niebanalnego w smaku zioła! Wysiej je wprost do gruntu w kwietniu.
Narzędzia niezbędne przy sadzeniu ziół
Jakie urządzenia ogrodowe i narzędzia mogą się przydać podczas uprawiania ziół? Na pewno ucieszy Cię fakt, że potrzebne Ci będą tylko podstawowe sprzęty i akcesoria. Podczas sadzenia, plewienia, przesadzania i przygotowywania podłoża niezbędne okażą się łopaty, grabie czy motyki – przyrządy te przygotuj także w podręcznej wersji, aby wygodnie móc pracować przy niewyrośniętych krzaczkach.
Co jeszcze warto mieć podczas pielęgnacji ziół? Na pewno konewkę lub inne sprzęty do podlewania – np. wąż ogrodowy z odpowiednią końcówką lub system nawadniania kropelkowego. Przydatny okaże się też opryskiwacz – pomoże rozpylać preparaty na wypadek pojawienia się mszyc lub innych szkodników na ziołach. W przypadku ziół zimujących w gruncie warto mieć na podorędziu włókninę, którą można zabezpieczyć rośliny przed mrozem.
Jak sadzić zioła w ogrodzie – podsumowanie
Ogródek ziołowy daje ogromne możliwości – przede wszystkim można jego skład dopasować do własnych potrzeb i preferencji smakowych, a także kierować się rodzajem kuchni, jaka na co dzień gości na Twoim stole. Pamiętaj, że zioła to nie tylko przyprawy pełne wspaniałego smaku, bez którego nie sposób wyobrazić sobie większości dań – to także rośliny o niezwykłych właściwościach zdrowotnych, dlatego warto, aby spożywała je cała Twoja rodzina.
Udostępnij