Pomiar ciśnienia krwi to proste, a jednocześnie bardzo ważne badanie. Pozwala wykryć poważne zmiany w organizmie, które mogą nawet zagrażać życiu, np. nadciśnienie, choroby naczyń krwionośnych i serca. W naszym poradniku podpowiadamy, jak mierzyć ciśnienie, aby uzyskać wiarygodny wynik, a także jak go odczytywać.
Pomiar ciśnienia krwi to proste, a jednocześnie bardzo ważne badanie. Pozwala wykryć poważne zmiany w organizmie, które mogą nawet zagrażać życiu, np. nadciśnienie, choroby naczyń krwionośnych i serca. W naszym poradniku podpowiadamy, jak mierzyć ciśnienie, aby uzyskać wiarygodny wynik, a także jak go odczytywać.
Kiedy i jak często mierzyć ciśnienie?
Pomiar ciśnienia dokonywany przy użyciu specjalnego aparatu jest profilaktycznym, nieinwazyjnym i całkowicie bezpiecznym badaniem. Wykonuje się go zarówno w gabinetach lekarskich, jak i w warunkach domowych. Najprościej mówiąc, wskazuje on, z jaką siłą pompowana przez serce krew uderza w ściany naczyń. Określona wartość pomiaru pozwala zdiagnozować wiele dolegliwości.
Ludziom ze zdrowym układem krążenia zaleca się kontrolny pomiar ciśnienia co najmniej raz w roku. Drobne wahania są zupełnie naturalne i zależą np. od wysiłku fizycznego oraz stresującej chwili. Jeśli więc po treningu cardio, czujesz, że podskoczyło Ci ciśnienie, to jest to normalne.
Sprawy mają się nieco inaczej, gdy masz zdiagnozowane nadciśnienie. Wówczas najlepiej badaj się dwa razy w tygodniu. Dodatkowo, gdy np. zmieniasz dawkowanie leków, to przy okazji zwiększ częstotliwość pomiaru. Przyjmuje się, że powinno się go dokonywać:
- dwa razy rano przed zażyciem leków i przed śniadaniem,
- dwa razy wieczorem przed kolacją.
Oczywiście kluczowe znaczenie mają zalecenia lekarza. Czynnikami, które powinny Cię skłonić do pomiaru ciśnienia, są następujące objawy:
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- mroczki przed oczami,
- szumy uszne,
- uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej.
Badanie ciśnienia bardzo wiele osób wykonuje sobie samodzielnie w domu. Wiedz jednak, że aparat do mierzenia ciśnienia używany w gabinecie lekarskim prawdopodobnie będzie bardziej precyzyjny.
Na której ręce mierzyć ciśnienie?
Jeśli zastanawiasz się, jak mierzyć ciśnienie, aby uzyskać wiarygodny wynik, z pewnością nieraz w głowie zrodziło Ci się pytanie „czy lepiej założyć mankiet na lewą, czy prawą rękę?”. Zatem na której ręce mierzyć ciśnienie?
Zazwyczaj osoby praworęczne robią to na lewej i odwrotnie, co bierze się z codziennego przyzwyczajenia oraz dominacji danej strony ciała. Wielu lekarzy jednak przeprowadza pomiar ciśnienia u swoich pacjentów na prawej ręce. Kwestia jest dość dowolna, ale pamiętaj, że wynik może nieco różnić się w zależności od ręki.
Dlatego, aby to sprawdzić, najlepiej powtórz badanie na drugiej ręce. Kiedy zauważysz różnicę, należy przyjąć za wiarygodny wynik wyższy. Rozbieżność może przydać się lekarzowi w dalszej diagnozie.
Co jeszcze jest ważne, kiedy chcesz wiedzieć, jak mierzyć ciśnienie? Choć badanie ciśnienia nie wymaga szczególnego przygotowania, to kieruj się kilkoma praktycznymi zasadami, które pozwolą Ci uzyskać najbardziej miarodajny wynik. Pamiętaj, żeby:
- nie mierzyć ciśnienia chwilę po posiłku i aktywności fizycznej (praca, ćwiczenia itp.),
- nie pić kawy, alkoholu i palić tytoniu,
- wypocząć.
Przed przystąpieniem do badania wygodnie usiądź, ściągnij krępującą ruchy odzież i umieść ramię na wysokości serca (podeprzyj łokieć). Mankiet umieść tak, aby jego krawędź była ok. 2 cm nad zgięciem ręki. Najlepiej jeśli mięśnie kończyny są rozluźnione.
Czym zmierzyć ciśnienie?
W poprzednich częściach tekstu opisaliśmy, jak mierzyć ciśnienie, a teraz skupimy się na sprzęcie, czyli aparatach do mierzenia ciśnienia. Ze względu na budowę wyróżnia się ich kilka rodzajów.
Najstarsze to ciśnieniomierze rtęciowe. Dziś ze względu na zakaz stosowania rtęci uchodzą za relikt dawnych czasów. Niemniej modele kiedyś wprowadzone na rynek nadal są używane. Ceni się je za dużą dokładność. Wynik odczytasz poprzez sprawdzenie wysokości słupa rtęci.
Warto nadmienić, że czynnik równoważący ciśnienie, czyli rtęć, zwykle nie jest groźny. Istnieje bowiem minimalne ryzyko rozszczelnienia aparatu. Oczywiście pod warunkiem, że korzystasz z niego prawidłowo. Wadami opisywanego ciśnieniomierza są mała poręczność i duży rozmiar oraz konieczność ustawiania na stabilnym podłożu.
Kolejny typ to ciśnieniomierz zegarowy złożony z zegara, pompki, mankietu i stetoskopu. Działa bardzo podobnie do swojego rtęciowego poprzednika, z tą różnicą, że pokazuje wynik na zegarze. Taki ciśnieniomierz również uchodzi za bardzo precyzyjny sprzęt, a to za sprawą dołączonego stetoskopu. Aparat wymaga jednak kalibracji.
Współcześnie najpopularniejszym rodzajem są ciśnieniomierze elektroniczne. Upowszechniły się głównie z uwagi na ich niezwykle prostą obsługę, z którą poradzi sobie praktycznie każdy (brak konieczności kalibracji). Nie wymagają też użycia stetoskopu. Działają dzięki metodzie oscylometrycznej. Dzielą się na:
- naramienne i nadgarstkowe,
- automatyczne i półautomatyczne.
Pierwszy podział obejmuje miejsce pomiaru, jak wskazują nazwy – ramię lub nadgarstek. Naramienne zwykle są nieco dokładniejsze. Poleca się je głównie chorym na nadciśnienie lub miażdżycę, u których mierzenie ciśnienia musi charakteryzować się dużą precyzją.
Drugi podział obejmuje aparaty pompujące automatycznie rękaw (wystarczy wcisnąć odpowiedni przycisk) oraz takie, gdzie musisz zrobić to samodzielnie. Oba rodzaje pozwalają także sprawdzać tętno. Decydując się na aparat z rękawem, pamiętaj, że nie musi on pasować na każdą rękę. Kłopotliwy może być dobór sprzętu dla osób mocno otyłych i dzieci, dlatego najpierw warto go przymierzyć.
Kiedy wiesz już, jak mierzyć ciśnienie i masz już wybrany typ aparatu, pamiętaj, żeby kupić go w zaufanym miejscu. Najlepsze będą apteki lub specjalistyczne sklepy medyczne. Najpopularniejsze aparaty naręczne są dostępne w wielu miejscach ze względu na swoją prostą obsługę, ale nie każdy z nich musi charakteryzować się precyzją czy odpowiednimi atestami.
Jak odczytać wyniki pomiaru ciśnienia krwi?
Sam pomiar ciśnienia niewiele daje bez umiejętności prawidłowego odczytania i zinterpretowania wyniku w kontekście norm. Dlatego zawsze dobrze wiedzieć, jak odczytać ciśnienie krwi. Wynik w milimetrach słupa rtęci (mm Hg) składa się z dwóch wartości liczbowych, np. 120/80 (120 na 80). Pierwsza oznacza ciśnienie skurczowe (w momencie kiedy serce jest w fazie skurczu), a druga rozkurczowe (w momencie kiedy serce jest w fazie rozkurczu). Każdą z liczb znajdziesz w zakresach widocznych w tabeli ciśnienia.
Tabela ciśnienia krwi
| Ciśnienie skurczowe | Ciśnienie rozkurczowe | |
| Ciśnienie optymalne | <120 | <80 |
| Ciśnienie prawidłowe | 120-129 | 80-84 |
| Ciśnienie wysokie prawidłowe | 130-139 | 85-89 |
| Nadciśnienie I stopnia | 140-159 | 90-99 |
| Nadciśnienie II stopnia | 160-179 | 100-109 |
| Nadciśnienie III stopnia | ≥180 | ≥110 |
| Izolowane nadciśnienie tętnicze skurczowe | ≥140 | <90 |
Poziom ciśnienia zależy od wielu czynników np. podeszłego wieku czy chorób układu krążenia takich jak miażdżyca. W związku z tym normy mogą się różnicować. Niemniej za najogólniejsze zwykle przyjmuje się:
- <120/<80 – ciśnienie optymalne,
- 120-129/80-84 – ciśnienie prawidłowe,
- 130-139/85-89 – ciśnienie wysokie prawidłowe,
- >140/>90 – nadciśnienie tętnicze.
Wiedząc już, jak mierzyć ciśnienie, zacznij robić to regularnie. Jeden wynik zazwyczaj nie jest miarodajny dlatego, aby wykryć ewentualne stałe odchylenia, najlepiej dokonuj kilkukrotnego pomiaru. Jeśli zauważysz np. niepokojący wzrost, udaj się do lekarza. W diagnozowaniu i leczeniu nadciśnienia z pewnością niezbędni okażą się kardiolog i hipertensjolog.
Pomiar ciśnienia to badanie dla każdego, które pomoże w porę zauważyć wiele poważnych problemów zdrowotnych. Pamiętaj, żeby było ono stałym punktem na liście wszystkich elementów związanych z dbaniem o siebie. Jeśli na co dzień troszczysz się o zdrowie i kondycję fizyczną, pomocniczo wykorzystuj też różne urządzenia, wśród których znajdują się m.in. koce elektryczne oraz masażery.
Udostępnij