Jedyną rzeczą lepszą od słodkiego, złocistego miodu na kromce chleba, jest własny złocisty miód! Opieka nad pasieką to zajęcie, w którym na pewno się spełnisz. Ale nie ominą Cię wyzwania takie, jak budowa ula. Zabierając się do pracy, warto poznać kilka rodzajów domów dla pszczół. Z naszego poradnika dowiesz się co nieco o dwóch najpopularniejszych konstrukcjach uli, więc nie czekaj i zabierz się do lektury!
Jedyną rzeczą lepszą od słodkiego, złocistego miodu na kromce chleba, jest własny złocisty miód! Opieka nad pasieką to zajęcie, w którym na pewno się spełnisz. Ale nie ominą Cię wyzwania takie, jak budowa ula. Zabierając się do pracy, warto poznać kilka rodzajów domów dla pszczół. Z naszego poradnika dowiesz się co nieco o dwóch najpopularniejszych konstrukcjach uli, więc nie czekaj i zabierz się do lektury!
Konstrukcja ula. Z czego jest zbudowany?
Zanim przystąpisz do działania, dowiedz się, z czego w ogóle zbudowany jest ul. Nie mówimy tutaj o materiałach, ale o elementach tworzących całą konstrukcję. Bez tej wiedzy nie ma nawet sensu myśleć o tym, ile miodu z ula uzyskasz.
Większość modeli ma stosunkowo podobną budowę. Różnią się kilkoma elementami czy rozwiązaniami, ale mają tą samą funkcję – są domem dla pszczół. A czym byłby dom bez dachu? Ule też go mają i stanowią ochronę przed deszczem, wiatrem i śniegiem. Daszek jest ściągany lub otwierany, dzięki czemu masz wygodniejszy dostęp do wnętrza.
Piętro niżej zwykle znajduje się tzw. powałka. Jest to płyta z wywierconymi otworami umieszczana tuż pod dachem. Chroni ona pszczoły, a jednocześnie usprawnia odprowadzanie nadmiaru wilgoci i ciepła. Dodatkowo otwory ułatwiają dokarmianie owadów.
Powałka jest ustawiana na kolejnym elemencie, czyli korpusie. Stanowi on największą część w budowie ula. To w nim umieszcza się ramki, na których gromadzi się miód. Jego konstrukcja różni się w zależności od rodzaju ula.
Ostatnim elementem jest dennica. Stanowi ona dno całości. Jej najważniejszą częścią jest otwór wlotowy, przez który pszczoły mogą swobodnie wychodzić i wchodzić. Na jej dnie często gromadzą się zanieczyszczenia, dlatego istotne jest regularne czyszczenie dennicy.
Poza tym na budowę ula mogą się składać m.in. półkorpusy, nadstawki, kołnierze, stojaki czy podstawki.
Miarka w dłoń, czyli wymiary ula
Przy budowie ula nie możesz zapomnieć o jego wymiarach. Warto je znać, zwłaszcza jeśli zastanawiasz się jak założyć pasiekę. Za wzory posłużą ule wielkopolskie i warszawskie. Wyznacznikiem wymiarów każdego z rodzajów jest ramka gniazdowa, a w zasadzie jej wielkość i kształt. Musi ona w końcu zmieścić się w korpusie pszczelego domu.
Pierwszym parametrem jest odległość między bokami ramek a ściankami ula. Odstęp pszczeli, bo tak się fachowo nazywa, jest stosunkowo niewielki i wynosi od 7,5 do 8 mm. Drugi parametr to odległość dzieląca linie środkowe beleczek ramek. Zgodnie z wytycznymi mierzy ona 37,5 mm przy szerokości beleczek wynoszącej 25 mm.
Kolejnymi parametrami są dwie odległości – od dolnych beleczek ramki do dennicy (20-22 mm) i od górnej beleczki ramek dolnego korpusu do dolnej beleczki górnego korpusu (10 mm). Zwróć uwagę na otwory wylotowe dla pszczół, ich wysokość musi równać się 20 mm.
Na podstawie tych danych wyliczysz wymiary wewnętrzne ula. Długość jest zmienna, bo wynika z liczby ramek. Natomiast szerokość jest już wymiarem ściśle określonym. W przypadku ula wielkopolskiego wynosi 360 mm, warszawskiego poszerzonego – 315 mm, a warszawskiego zwykłego – 255 mm. Jeśli chodzi zaś o głębokość, dla uli wielkopolskich będzie to 270 mm, natomiast dla obu wariantów uli warszawskich – 445 mm.
Narzędzia niezbędne do budowy ula
Do budowy ula na pewno przyda Ci się dobra ręka do stawiania takich konstrukcji. Poza tym warto mieć w ze sobą elektronarzędzia i narzędzia manualne, z którymi zrealizujesz swój projekt.
Absolutnie niezbędna będzie piła do przycinania desek, a także wiertarka do wykonania otworów. Warto zaopatrzyć się też w strug, szlifierkę do drewna lub papier ścierny do wyrównania powierzchni. Nie zapomnij też o wkrętarce i śrubach lub młotku i gwoździach do skręcenia/zbicia całości. Poziomica i miarka pomogą Ci zachować poziom oraz odpowiednie wymiary.
Po wielkopolsku czy warszawsku? Typy uli
Szukając informacji na temat budowy uli, spotkasz się z ich różnymi rodzajami. Dwa najpopularniejsze to ul wielkopolski oraz warszawski, przy czym drugi istnieje w dwóch wersjach – zwykły, a także poszerzony. Oprócz nich spotkasz się też z ulami Dadanta, Apipolu, Ostrowskiej czy Langstrotha. Skupimy się jednak na dwóch wcześniej wspomnianych typach.
-
Miodarka – diagonalna – ręczna – 2-ramkowa 299,00 zł
-
Miodarka – diagonalna – ręczna – 3-ramkowa 649,00 zł
-
Miodarka – diagonalna – ręczna – 4-ramkowa
1 149,00 zł1 049,00 zł -
Miodarka – ręczna – diagonalna – 4-ramkowa – przezroczysta pokrywa 1 249,00 zł
Budowa ula wielkopolskiego
Budowę ula wielkopolskiego zacznij od dennicy, czyli dolnej części konstrukcji. Pierwszym etapem pracy będzie więc stworzenie z desek ramy o długości boku około 435 mm. Dno najlepiej wykonaj z siatki aluminiowej. Zapewni ona wentylację, a także będzie pomocna w utrzymaniu czystości wewnątrz ula. Na koniec, w dennicy zrób otwór wlotowy o wymiarach 20 mm wysokości i 375 mm szerokości.
Następnym krokiem budowy ula wielkopolskiego są korpusy. Do ich wykonania potrzebujesz czterech desek o grubości 30 mm i wysokości 27 cm. W przypadku szerokości dwie deski powinny mieć 375 mm, a pozostałe 435 mm. Łącząc je ze sobą, stwórz ramę o prostokątnym kształcie. W krótszych bokach u góry zrób wcięcia do zawieszania ramek. Od zewnątrz zamontuj uchwyty, dzięki którym wygodnie przeniesiesz ul.
Po dennicy i korpusach czas na powałkę, czyli górne zabezpieczenie ula. Dobrym do tego materiałem jest płyta OSB. Dotnij ją do szerokości całkowitej ula (435 mm). Brzegi powałki warto zabezpieczyć listewkami. W płycie wywierć 5 otworów – cztery o średnicy około 20 mm i jeden mniejszy znajdujący się na środku. Przyda się do zamocowania wkładki ułatwiającej dokarmianie pszczół.
Gdy już zrobisz wszystkie powyższe elementy, rozpocznij budowę daszka ula. Umieścisz go na wcześniej stworzonym korpusie. Jego wysokość powinna wynosić kilkanaście centymetrów. Do wykonania daszka wykorzystaj płytę OSB. Wytnij z niej kwadrat 520 x 520 mm. Stronę zewnętrzną obij ocynkowaną blachą, a od wewnątrz przymocuj 4 klocki. Zwróć uwagę, żeby mogły swobodnie schować się w korpusie. Dzięki temu daszek będzie stabilny
Budowa ula warszawskiego
Najpopularniejsza konstrukcja ula warszawskiego poszerzonego mieści w sobie 16 ramek gniazdowych o wymiarach 300 x 435 mm. W nadstawce mieści się zaś 15 ramek 360 x 130 mm. Jeśli zaś chodzi o wymiary wewnętrzne korpusu gniazdowego, to wynoszą one 60 x 31,5 x 45,5 cm. Korpus jest zakryty kołnierzem, którego wysokość to 9,5 cm. Ponadto przednia oraz tylna ściana są ocieplone, a boczne zbudowane z pojedynczej warstwy.
Budowa ula warszawskiego zwykłego jest on 6 cm węższa niż w przypadku wariantu poszerzonego. W związku z tym do jego korpusu włożysz ramki o wymiarach 240 x 435 mm, a do nastawki – 240 x 160 mm. Ich grubość wynosi 35 mm, przez co w nadstawce zmieścisz 11 ramek. W efekcie powierzchnia plastrów jest nieco mniejsza (182 dm2). Dlatego modele zwykłe lepiej sprawdzają się na mniej obfitych terenach, gdzie nie ma dużych zbiorów.
Warto zaznaczyć, że otwory wylotowe ula warszawskiego znajdują się po jego dwóch stronach. Przedni jest zasadniczo większy od tylnego. Dzięki takiemu rozwiązaniu pszczoły nie tłoczą się podczas intensywnych zbiorów. Ponadto dwa otwory zapewniają lepszą wentylację wewnątrz. Spotkasz się też z ulami warszawskimi z dwoma wylotami na przodzie.
Dennica jest podwójna i ocieplona, a dodatkowo mocuje się ją na stałe. Daszek ula warszawskiego może być dwuspadowy lub płaski. Dobrze jest go zamocować na zawiasach, dzięki czemu obsługa ula staje się znacznie wygodniejsza.
Zastanawiając się, jak zrobić ul warszawski dla pszczół, pamiętaj też, że gniazdo powinno być pokryte od góry dodatkową powłoką. Możesz do tego użyć folii, płótna powałkowego, powałki z płyty pilśniowej, styropianu, sklejki lub deseczek. Istnieje też metoda wykorzystujące listewki powałkowe, nazywanych przekładkami. Ich długość musi być równa długości górnej beleczki ramki, a przekrój wynosić 10 x 10 mm lub 8 x 11 mm.
Listewki te mają za zadanie zakrywać uliczki międzyplastrowe, przez co zasłaniają też gniazdo i pozwalają zachować odpowiednią odległość między plastrami. Ta metoda jest jednak pracochłonna, dlatego lepiej przykryć całe gniazdo jednolitą powałką np. z twardego styropianu lub płyty pilśniowej. Wywierć w niej kilka otworów, które wykorzystasz do dokarmiania pszczół.
Drewno i nie tylko. Materiały niezbędne do budowy ula
Na tym etapie pewnie się domyślasz, że najpopularniejszym materiałem do budowy ula jest drewno. I masz całkowitą rację! Nie jest to jednak jedyny budulec. Ul zrobisz też z innych powszechnie dostępnych surowców. Wiedza na ten temat okaże się bardzo pomocna, jeśli zastanawiasz się, jak zostać pszczelarzem.
Ul drewniany
Zacznijmy od budowy ula z drewna. Najczęściej wykorzystywane są deski z drzew iglastych, a nieco rzadziej z liściastych. Ważne, żeby drewno charakteryzowało się odpowiednią miękkością. Popularnym budulcem są również sklejki, płyty OSB czy płyty pilśniowe.
Niezależnie od materiału, pamiętaj, aby drewno do budowy ula było matowe. Jeśli takie nie jest, użyj papieru ściernego do oszlifowania powierzchni. Następnie zaimpregnuj ją, żeby zmniejszyć wpływ czynników zewnętrznych.
Ul ze styroduru i styropianu
Zasadniczą cechą uli styropianowych i styrodurowych jest to, że są one bardzo lekkie. Ponadto ich ściany są dużo cieńsze niż w wersjach drewnianych, dzięki czemu wewnątrz jest więcej miejsca. Budowa uli ze styroduru czy styropianu sprawia, że nie musisz ich dodatkowo ocieplać. Wszystkie te cechy sprawiają, że świetnie nadają się do pasiek wędrownych.
Ule styrodurowe i styropianowe bardzo łatwo utrzymasz w czystości. Wystarczy, że przetrzesz je popularnymi detergentami. Jedyną wadą ich konstrukcji jest to, że są dość delikatne. Atakujące ptaki mogą z łatwością wydziobać otwór i dostać się do środka.
Ul ze słomy
Oprócz wspominanych materiałów istnieją jeszcze ule ze słomy. Budulec ten służy jedynie do wykonania ścian. Wszystkie inne elementy są drewniane. Choć tego typu konstrukcja może wydawać się mało bezpieczna, to przy odpowiednim podejściu ule ze słomy są tak samo funkcjonalne, jak te wykonane w całości z drewna.
Ul gotowy. Czekamy na pierwszy miód
Wiedza na temat budowy ula jest bardzo ważna, jeśli interesujesz się pszczelarstwem. Oczywiście, zawsze możesz kupić gotową konstrukcję. Jednak samodzielnie zrobiony ul to na pewno niemały powód do dumy.
Potrzebujesz jedynie odpowiednich materiałów i narzędzi. Zdecyduj też jaki rodzaj ula Cię interesuje. Pamiętaj o zachowaniu wymiarów poszczególnych części! W końcu muszą pomieścić wybrane przez Ciebie ramki. Jest to równie ważne, jak profesjonalny sprzęt do pszczelarstwa.
Udostępnij