Ekologiczne rarytasy dla Twoich roślin. Dowiedz się, jak zrobić kompostownik w ogrodzie

Dbając o swoje ciało, starasz się jeść tylko najlepsze produkty, które dostarczą Ci niezbędnych składników odżywczych. Nie inaczej jest z roślinami. One również potrzebują wysokiej jakości pożywki, aby mogły rosnąć bujne i zdrowe. Chcesz im to zapewnić? Dowiedz się, jak zrobić kompostownik w ogrodzie, żeby mieć stały dostęp do ekologicznego nawozu.

Dlaczego potrzebujesz kompostownika? Czym jest i do czego służy?

Jeżeli czujesz, że czegoś brakuje w Twoim ogrodzie, to najpewniej jest to właśnie kompostownik! Mimo że nie jest tak wyeksponowany, jak meble ogrodowe czy altana, to nadal pełni ważne zadanie. W zasadzie to spełnia aż dwie funkcje jednocześnie. Dzięki niemu zadbasz nie tylko o ogród, ale i o całe środowisko. Jak zrobienie kompostownika wpłynie na Twoje życie?

Po pierwsze utrzymasz porządek w ogrodzie. Kompostownik służy do składowania wszelkich roślinnych odpadków, niezależnie od tego czy pochodzą z drzewek owocowych, kwiatów, czy roślin jednorocznych. Przyda Ci się on zwłaszcza jesienią, kiedy podczas porządków zauważysz, ile się tego zebrało.

Normalnie trzeba byłoby wywieść wszystko razem ze śmieciami, co bywa kosztowne. Po tym, jak zrobisz kompostownik, ze spokojem ducha wyrzucisz wszystkie te odpadki na jedną górkę w ogrodzie.

Drugą funkcją kompostownika jest dostarczanie wartościowego nawozu dla roślin. Naturalne procesy rozkładu sprawiają, że jest on w pełni ekologiczny. Nie potrzebujesz więc chemii, aby móc cieszyć się zieloną trawą czy dorodnymi pomidorami.

Dodatkowo z kompostem ziemia w Twoim ogrodzie będzie pulchniejsza i bardziej przewiewna. Wpłynie to nie tylko na dobry rozwój roślin, ale i przyjaznej mikroflory gleby. Unikniesz też przenawożenia, co ma często miejsce w przypadku nawozów sztucznych. Nie ma więc opcji, że użyjesz zbyt dużo kompostu do roślin.

Znajdź odpowiednie miejsce. Gdzie i jak zrobić kompostownik w ogrodzie?

Zanim dowiesz się, jak zrobić kompostownik, najpierw określ, gdzie go postawisz. Wbrew pozorom, nie możesz ot tak wytyczyć przestrzeni na kompost w dowolnym miejscu ogrodu. Musisz zadbać o odpowiednie warunki, jeśli zależy Ci na prawidłowym przebiegu naturalnego rozkładu.

Na pewno nie ustawiaj kompostownika na środku lub w dobrze widocznym punkcie działki. Nigdy nie będzie on najbardziej reprezentatywnym elementem. Dlatego bez sensu jest, żeby zajmował cenne miejsce, w którym mogłyby się znaleźć kwiaty czy krzewy.

Kluczowym aspektem jest zachowanie odpowiedniej wilgotności kompostu. Unikaj więc miejsc nasłonecznionych i narażonych na działanie wiatru. Wysuszą one bowiem nagromadzoną masę. Z drugiej strony kompostownik nie może być całkowicie zacieniony. Potrzebuje odpowiedniej temperatury, aby rozkład przebiegał bez przeszkód.

Kompostownik stawiaj na gołej ziemi bez jakichkolwiek izolacji. Dzięki temu nadmiar wody np. deszczówki wsiąknie w glebę. Jednocześnie dżdżownice i inne dobroczynne żyjątka będą miały swobodny dostęp do kompostu. Jeżeli w wybranym przez Ciebie miejscu znajduje się trawa, to ją usuń. W przypadku gleby piaszczystej wzbogać ją warstwą gliny.

Postaraj się postawić kompostownik w pewnej odległości od płotu. Szczególnie jeśli po jego drugiej stronie masz sąsiadów lub ulicę. Nie każdemu przecież będzie pasować górka bioodpadów, która powoli się rozkłada. Dlatego, chcąc uniknąć zatargów z sąsiadami, miej to na uwadze. Chyba że się z nimi dogadasz i wspólnie będziecie korzystać z dobrodziejstw kompostownika.

Więcej wskazówek do tego, jak zaprojektować ogród, aby wszystko było na swoim miejscu, znajdziesz w następnym artykule.

Czy rozmiar ma znaczenie? Jakiej wielkości zrobić kompostownik?

Kolejną kwestią mocno powiązaną z lokalizacją Twojego kompostownika jest jego rozmiar. W końcu nawet najlepsze miejsce może okazać się zbyt małe na Twoje potrzeby. Jak więc zrobić kompostownik, aby miał odpowiednie wymiary?

Kluczem jest zapewnienie wystarczająco dużo przestrzeni, żeby bioodpady mogły swobodnie „oddychać”. Brak tlenu spowoduje rozkład beztlenowy, a on z kolei gnicie całej masy. W ten sposób nie otrzymasz pożywnego nawozu dla swoich roślin. Przyjmuje się, że najlepsze wymiary dla kompostownika to maks. 150 cm szerokości i 120 cm wysokości.

A co z objętością? Ile litrów potrzebujesz? Pod tym względem masz bardzo szeroki wybór. Pojemność może wynosić 200 l lub nawet 1600 l! Najlepiej jeśli dopasujesz rozmiar kompostownika do wielkości Twojego ogrodu. Stosunek ten wynosi 1 litr na 1 m kw. działki. W przypadku dużego trawnika dolicz do tego jeszcze 0,5 m. Jeśli zamierzasz wyrzucać też resztki z kuchni, to potrzebujesz dodatkowych 100-150 l.

Z czego i jak zrobić kompostownik? Wybieramy materiały

Wiedza, jak zrobić kompostownik nierozłącznie wiąże się z materiałem, który wykorzystasz. Wybór jest naprawdę spory. Zwłaszcza, że możesz wszystko zrobić samodzielnie lub postawić na gotowe rozwiązania. Z czego zatem zrobić kompostownik?

Jak zrobić kompostownik z beczki?

Najprostszym do własnoręcznego wykonania wariantem jest kompostownik z beczki. Jedyne czego potrzebujesz, to plastikowa beczka o odpowiedniej pojemności. Wytnij w niej dno, a następnie w ścianie wywierć kilkanaście otworów wentylacyjnych. Teraz wystarczy postawić beczkowy kompostownik w wybrane miejsce i tyle.

Jak zrobić kompostownik z palet?

Palety mają niezwykle uniwersalne zastosowanie. Poza podstawową funkcją transportu dużych towarów wykorzystasz je np. do stworzenia mebli ogrodowych. Tym razem skupimy się na tym, jak zrobić kompostownik z palet.

Większość została już zrobiona za Ciebie, bo wszystkie deski są zbite. Do najbardziej minimalistycznej wersji potrzebujesz jedynie 3 palet. Wystarczy za pomocą gwoździ lub wkrętów połączyć je ze sobą, aby stworzyć 3 ściany. Jeśli chcesz kompostownik na kształt skrzynki, to śmiało dołóż czwartą paletę.

Zwróć uwagę na przerwy między deskami. Powietrze musi przez nie swobodnie przechodzić, aby zapewnić dostęp tlenu. Jednocześnie nie mogą być zbyt duże. W przeciwnym wypadku kompost będzie przez nie wypadał. Warto wówczas przybić siatkę.

Licz się również z tym, że deski z palet nie są w żaden sposób zabezpieczone przed warunkami atmosferycznymi. Z czasem mogą więc nie tylko zmienić kolor, ale i próchnieć.

Jak zrobić kompostownik drewniany?

Poziom wyżej pod względem skomplikowania są kompostowniki wykonane z drewna. Nadal jest to prosta konstrukcja, z której stworzeniem spokojnie sobie poradzisz. Ten rodzaj jest nieco wytrzymalszy od poprzedniego. Dodatkowo daje więcej możliwości przy dopasowaniu do aranżacji całego ogrodu. Do zrobienia kompostownika z drewna zaopatrz się w:

• 4 drewniane paliki o dł. większej niż 120 cm,
• deski (mogą być nowe lub z palet),
• siatkę metalową,
• folię perforowaną,
• młotek i gwoździe / wkrętarkę i wkręty do drewna,
• zszywacz.

Wszystkie drewniane materiały, jeżeli jest taka konieczność, oczyść i oszlifuj. Deski przytnij na odpowiednią długość. Następnie pomaluj je impregnatem lub pokostem lnianym. Stworzysz dzięki temu warstwę ochronną przed wilgocią.

Paliki wkop w miejscach, gdzie mają być narożniki kompostownika. Przybijaj deski tak, aby stworzyć ściany. Mogą być tylko 3. Pamiętaj o zachowaniu przerw między nimi, przez które dostanie się powietrze. Wewnątrz za pomocą zszywacza przybij siatkę, folię i voila. Kompostownik z drewna gotowy.

Jak zrobić kompostownik z metalu?

Metal bez wątpienia bije na głowę drewno pod względem trwałości. O ile będzie odporny na korozję, co warto mieć na uwadze przy budowie kompostownika. Sam projekt jest równie prosty co poprzednie. Zastąp drewniane paliki rurkami, a deski – metalową siatką.

Rurki wkop w ziemię tam, gdzie mają być narożniki kompostownika. Rozwiń siatkę tak, aby stworzyć ściany konstrukcji. Przymocuj ją za pomocą wkrętów do metalu lub specjalnych haczyków. Jeśli oczka są zbyt duże, wówczas zastosuj folię perforowaną.

Jak zrobić kompostownik murowany?

Jeżeli masz wystarczająco dużo czasu i zostały Ci materiały po budowie altany ogrodowej, możesz śmiało wymurować swój kompostownik. Świetnie sprawdzają się do tego cegły. Ewentualnie sięgnij też po betonowe bloczki czy nawet kamienie.

Podstawą są solidne fundamenty, jak w domu. Zacznij od wykopania rowów pod ściany kompostownika. Ich dna ubij za pomocą stopy wibracyjnej. Przygotuj mieszankę betonową i wlej do wykopów. Ponakłuwaj ją metalowym prętem lub łopatą, aby pozbyć się nadmiaru powietrza. Gdy lekko zwiąże, wygładź ją pacą. Fundament będzie twardniał przez około 14 dni.

Po tym czasie przystąp do murowania. Najlepiej, jeśli zaczniesz od narożników kompostownika. Nałóż kielnią płaską warstwę zaprawy murarskiej i postaw na niej pierwszą cegłę. Dobij ją delikatnie ręką lub gumowym młotkiem. Układaj kolejne w podobny sposób, aż postawisz ok. 3 warstwy na każdym narożniku.

Za pomocą poziomicy wyrównaj ściany. Gdy już to zrobisz, poprowadź sznurek między narożnikami na wysokości pierwszej cegły. Będzie on wyznacznikiem wysokości dla kolejnych bloczków tworzących ścianę. Dzięki temu nie będą one krzywe. Murowanie kontynuuj do uzyskania zamierzonej wysokości. Pamiętaj, żeby co jakiś czas pozostawić większą przerwę między cegłami. Otwory zapewnią wentylację kompostownika.

A może kupić kompostownik plastikowy?

Potrzebujesz kompostownika na wczoraj, a nie chcesz szukać materiałów? Wystarczy, że wybierzesz kompostownik z plastiku. Kształtem przypomina skrzynkę lub piramidę z wiekiem na górze. Posiada perforowane ściany, dzięki którym do środka dostaje się powietrze.

Na rynku znajdziesz modele o różnej pojemności np. 480 czy 600 litrów. Z łatwością więc wybierzesz odpowiedni do swojego ogrodu. Dodatkowo część z nich posiada u dołu specjalne drzwiczki. Dzięki nim masz dostęp do świeżego kompostu idealnego na nawóz.

Zagrajmy w ciepło-zimno. Jak zrobić kompost na ciepło, a jak na zimno?

Temperatura podczas kompostowania odgrywa równie dużą rolę, co wilgoć. Dlatego opracowano dwie metody, które wykorzystują jej różne poziomy. Twój wybór będzie zależał od tego, jak szybko będziesz chciał skorzystać z własnego bio nawozu.

Kompostowanie na ciepło

Kompostowanie na ciepło polega na wykorzystaniu wysokiej temperatury nawet do 60°C. W tej metodzie naturalny proces rozkładu jest znacznie przyspieszony. Dzięki temu szybciej uzyskasz pożywkę dla swoich roślin.

Wadą tej metody jest to, że musisz ciągle kontrolować stan kompostu. Zbyt wysoka temperatura wysuszy masę, a brak odpowiedniej wentylacji przyczyni się do jej gnicia.

Kompostowanie na zimno

Całkowitym przeciwieństwem metody na ciepło jest kompostowanie na zimno. W niej nie musisz sprawdzać, czy kompost jest na pewno wilgotny. Ma on też stały dostęp do tlenu. Nie musisz się więc martwić o to, że zgnije.

W związku z tym, że kompostownik jest pozostawiony samemu sobie, to potrzebuje znacznie więcej czasu. Rozkład odbywa się w naturalnym tempie, więc musisz uzbroić się w cierpliwość.

Kompostownik jest jak cebula – ma warstwy. Jak je układać?

Wiele osób zapomina, że z tym, jak zrobić kompostownik wiąże się również odpowiednie ułożeniem bioodpadów. Ma to duże znaczenie, jeśli chcesz uzyskać nawóz wysokiej jakości. Warstwy nie tylko mają zapewnić wielokrotnie wspominany dostęp powietrza, ale i odpowiedni przepływ nadmiaru wody.

Chcąc właściwie ułożyć kompostownik, zacznij od ułożenia ok. 20-centymetrowej warstwy rozdrobnionych gałęzi. Nie wchłoną one całej wilgoci, która swobodnie przedostanie się do gleby. Kolejna warstwa ma na celu wychwycenie związków mineralnych. W tym celu najlepiej wykorzystaj torf, częściowo rozłożony kompost lub ziemię ogrodową.

W przypadku kolejnych warstw możesz dowolnie dorzucać kolejne odpadki. Warto je ze sobą mieszać np. suche pędy ze świeżo skoszoną trawą. Każdą warstwę przysyp też ziemią, aby zachować odpowiedni poziom wilgoci. W przypadku suszy możesz polać kompost wodą. Więcej o tym, jak zaplanować nawadnianie ogrodu, dowiesz się z naszego kolejnego wpisu.

W celu wzbogacenia nawozu wiele osób stosuje np. kredę czy dolomit. Jeśli też chcesz z nich skorzystać, to używaj 2 kg proszku na 1 m kw. Ponadto jesienne bioodpady często mają niewielką zawartość azotu, przez co kompost może być ubogi w ten pierwiastek. Jest on bardzo ważny dla odpowiedniego wzrostu roślin. Warto więc dosypać saletry amonowej.

Narzędzia w dłoń i do dzieła! Jakich sprzętów potrzebujesz, aby zrobić kompostownik?

Wiesz już, jak zrobić kompostownik i pewnie ręce Cię świerzbią, aby wziąć się do pracy. Poczekaj chwilę! Nie zapomnij o narzędziach. W zależności od tego, który rodzaj kompostownika wybierzesz, będziesz potrzebować innych narzędzi.

Na pewno zaopatrz się w elektronarzędzia do obróbki materiałów. Mowa tutaj m.in. o piłach i wyrzynarkach do cięcia desek, szlifierkach do ich oczyszczania czy wkrętarkach do przykręcania śrub. Dzięki nim praca przebiegnie znacznie szybciej.

Chcesz mieć kompostownik murowany? Nie obejdzie się więc bez sprzętu budowlanego. O ile zaprawę murarską wymieszasz za pomocą łopaty, to do ubicia gruntu pod fundamenty lepiej sięgnij po zagęszczarkę gruntu. Warto też wybrać gilotynę brukarską, żeby szybko dociąć cegły.

Wiesz, jak się robi kompost. Kompostownik już jest. Czas go uzupełnić

Po tym, jak już zrobisz kompostownik i ułożysz pierwsze warstwy, śmiało wyrzuć swoje bioodpady. Mogą to być liście, korzenie, pędy, skoszona trawa czy całe rośliny. Gałęzie też się nadają, ale musisz je pociąć lub rozdrobnić na trociny. Kompostownik to też idealne miejsce na obierki, fusy kawy i herbaty czy skorupki jajek. Zyskujesz więc ekologiczne rozwiązanie na pozbycie się resztek z kuchni.

Szukasz innych sposobów, które sprawią, że Twój ogród będzie przyjazny dla środowiska? Dowiedz się, jak zrobić zbiornik na deszczówkę! Dzięki niemu zmniejszysz zużycie wody np. przy podlewaniu roślin.