Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że niedziałający sprzęt elektroniczny można szybko naprawić, wymieniając tylko jeden element – kondensator. Ale jak sprawdzić, czy kondensator jest uszkodzony w pierwszej kolejności? Tego dowiesz się z poniższego artykułu. Zawarte są w nim pomocne wyjaśnienia oraz wskazówki, jak sprawdzić kondensator miernikiem uniwersalnym.
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że niedziałający sprzęt elektroniczny można szybko naprawić, wymieniając tylko jeden element – kondensator. Ale jak sprawdzić, czy kondensator jest uszkodzony w pierwszej kolejności? Tego dowiesz się z poniższego artykułu. Zawarte są w nim pomocne wyjaśnienia oraz wskazówki, jak sprawdzić kondensator miernikiem uniwersalnym.
Co to jest kondensator? Definicja
Zanim w ogóle przejdziemy do jakichkolwiek napraw, warto, żebyś wiedział, co to jest kondensator. Mowa o urządzeniu składającym się z dwóch płaszczyzn przewodnika zwykle z metalu oraz cienkiej warstwy izolatora. Fachowo przewodniki nazywane są okładami, a izolator – dielektrykiem. Są one otoczone obudową, a z dołu wystają „nóżki”.
Kiedy przez kondensator przepływa prąd o napięciu stałym, ładunki o przeciwnych znakach kumulują się w odpowiednich okładach, tym samym ładując całość. Dzięki temu po odłączeniu urządzenia od źródła zasilania zgromadzone ładunki pozostają w kondensatorze. To. ile ładunków jest w stanie pomieścić element, zależy od jego pojemności wyrażanej w faradach [F].
Zastosowanie kondensatorów. Gdzie i po co się ich używa?
Chcąc wyliczyć wszystkie urządzenia zawierające w swojej budowie kondensatory, moglibyśmy pisać ten artykuł w nieskończoność. W dużym skrócie – kondensatory stosuje się przeważnie w sprzętach elektronicznych oraz tych wyposażonych w silniki. Zaliczają się do nich m.in. komputery, telewizory, mikrofalówki, pralki czy zmywarki.
Kondensatory wykorzystuje się w celu prawidłowego uruchomienia silnika oraz ochrony delikatnych komponentów przed zakłóceniami. W drugim przypadku dbają o to, aby urządzenie było elektromagnetycznie kompatybilne. Robią to przez zabezpieczenie elektroniki przed zakłóceniami z sieci elektroenergetycznej, a jednocześnie chronią sieć przed zakłóceniami generowanymi przez podłączone sprzęty.
Rodzaje kondensatorów
Na rynku znajdziesz kilka rodzajów kondensatorów różniących się między sobą parametrami oraz sposobem wykonania. Na potrzeby tego artykułu opiszemy trzy najczęściej spotykane kondensatory – foliowe, elektrolityczne oraz ceramiczne.
W kondensatorach foliowych dielektrykiem jest folia wykonana z tworzywa sztucznego. Zwykle wykorzystuje się w tym celu poliester, polipropylen lub poliwęglan. Każdy z tych materiałów ma różne właściwości m.in. dopuszczalną temperaturę pracy i odporność na przebicie elektryczne. Dlatego, zanim sięgniesz po kondensator foliowy, warto sprawdzić, jakie parametry ma zawarty w nim izolator. Ogólnie rodzaj ten nadaje się do pracy przy dużym prądzie, ma wysoką wytrzymałość napięciową i znikomy prąd upływu. Z drugiej jednak strony kondensatory foliowe cechują się stosunkowo niewielką pojemnością.
Kolejny typ to kondensatory elektrolityczne, z tlenkiem metalu np. glinu pełniącym rolę dielektryku. Wyróżnia się dwa rodzaje tych urządzeń – tańsze aluminiowe, które mają gorsze parametry i droższe tantalowe o wysokiej klasy właściwościach. W porównaniu z pozostałymi rodzajami kondensatory elektrolityczne cechują się bardzo dużą pojemnością, a jednocześnie stosunkowo małymi rozmiarami. Do wad zalicza się z kolei niewielką rezystancję szeregową i indukcyjność. Warto też pamiętać o tym, że kondensatory elektrolityczne zwykle są spolaryzowane, więc trzeba zwrócić szczególną uwagę podczas podłączania, ponieważ źle przeprowadzona instalacja może doprowadzić nawet do wybuchu urządzenia!
Ostatnim opisywanym rodzajem są kondensatory ceramiczne. W nich dielektrykiem są materiały ceramiczne, które mogą się różnić właściwościami. Przede wszystkim ten typ ma doskonałą stabilność temperaturową, lepiej utrzymują nominalną pojemność oraz zapewniają mniejsze straty. Cechują się jednak niewielką pojemnością. Ponadto płytki okładziny są układane warstwowo, przez co przypominają kanapkę.
Wyżej opisane kondensatory można podzielić też ze względu na sposób, w jaki się je podłącza. Można bowiem je zamontować przewlekle (THT) i powierzchniowo (SMD). Pierwszy sposób polega na umieszczeniu drucików elementu w specjalnych otworach znajdujących się na płytce obwodu drukowanego. Następnie lutuje się je po przeciwnej stronie płytki. Montaż SMD polega z kolei na przyklejeniu komponentów za pomocą specjalnej pasty lutowniczej i umieszczeniu całości w piecu, gdzie dochodzi do połączenia obu elementów.
Jeżeli szukasz sprzętu do instalacji kondensatorów i nie tylko, to zachęcamy do przeczytania naszego artykułu o tym, jaka lutownica do elektroniki będzie najlepsza. Znajdziesz w nim praktyczne wskazówki, dzięki którym wybierzesz urządzenie dla siebie.
Jak sprawdzić, czy kondensator jest uszkodzony?
Teraz, gdy omówiliśmy najważniejsze kwestie, możemy przejść do wyjaśnienia, jak sprawdzić kondensator w Twoim urządzeniu. Możesz to zrobić na dwa sposoby. Pierwszy polega na skontrolowaniu wyglądu elementu. Dotyczy to jedynie kondensatorów elektrolitycznych. Druga metoda wymaga użycia profesjonalnych mierników lub multimetrów.
Jak sprawdzić kondensatory elektrolityczne?
Uszkodzone kondensatory elektrolityczne zachowują się bardzo podobnie do starych baterii. Jeśli na ich obudowach znajdziesz wybrzuszenia czy nawet pęknięcia, wówczas niezwłocznie należy wymienić element. Kolejnym sygnałem awarii jest wyciek elektrolitu. Niestety nie zawsze można zaobserwować, czy kondensator jest uszkodzony i jedyną radą jest przeprowadzenie pomiaru.
Jak sprawdzić kondensator miernikiem uniwersalnym?
Warto na początku zaznaczyć, że większość uniwersalnych multimetrów posiada jedynie funkcję pomiaru pojemności kondensatorów. Jeżeli chcesz więc skontrolować np. rezystancję szeregową, wówczas musisz sięgnąć po specjalistyczny sprzęt taki jak omomierz. Jak zatem sprawdzić kondensator miernikiem uniwersalnym?
Na obudowach kondensatorów producenci umieszczają wartości nominalne parametrów w tym także pojemności. Jest to informacja, na podstawie której przeprowadzisz pomiar. Jeżeli po podłączeniu kondensatora multimetr wskaże pojemność mniejszą niż nominalna, wówczas będzie to znak, że element jest uszkodzony i wymaga wymiany.
Jak sprawdzić kondensator – podsumowanie
Kondensatory są integralną częścią większości urządzeń elektronicznych. Odpowiadają za poprawne funkcjonowanie wszystkich delikatnych komponentów, a także pomagają w uruchomieniu sprzętu. Dlatego wiedza, jak sprawdzić kondensator z pewnością przyda Ci się, jeśli zamierzasz samodzielnie naprawiać elektronikę. Mamy nadzieję, że po przeczytaniu naszego artykułu znalazłeś wszystkie odpowiedzi na swoje pytania.
Poza wskazówkami, jak sprawdzić, czy kondensator jest uszkodzony, potrzebujesz też odpowiednich narzędzi. Oczywiście przyda Ci się miernik do skontrolowania stanu elementu, ale nie możesz też zapomnieć o sprzęcie do montażu nowego kondensatora. Jeśli nie wiesz, na który się zdecydować, to warto, żebyś przeczytał nasz następny poradnik. Dowiesz się z niego, jaką lutownicę transformatorową wybrać.
Udostępnij