Wigilia to wyjątkowy dzień. Zastanawiasz się, jakie potrawy podać w czasie kolacji najbliższym? To świetnie! Przygotowaliśmy listę 12 najpopularniejszych dań wigilijnych. Przedstawiamy również ich historię oraz bogatą symbolikę.
Wigilia to wyjątkowy dzień. Zastanawiasz się, jakie potrawy podać w czasie kolacji najbliższym? To świetnie! Przygotowaliśmy listę 12 najpopularniejszych dań wigilijnych. Przedstawiamy również ich historię oraz bogatą symbolikę.
Lista 12 tradycyjnych potraw wigilijnych
Kolacja wigilijna składa się z 12 postnych dań. Królują na niej potrawy mączne, ryby, a także dania przyrządzone z grzybów, kiszonej kapusty i suszonych owoców. Używane produkty były łatwo dostępne w zimie w czasach bez lodówek i zamrażarek. Obecnie nowoczesne zasady przechowywania żywności sprawiają, że pory roku już nie determinują naszego menu. Jednak w ten dzień nadal zwykle jemy to co przodkowie. Dzieje się tak, ponieważ wigilijny jadłospis na stałe wrósł w naszą tradycję i posiada głęboką symbolikę.
Spis potraw wigilijnych różnił się nieco w zależności od regionu. Na obszarach nadmorskich jadano wiele ryb, natomiast w regionach puszczańskich gościły głównie dania z grzybów, suszonych owoców i miodu. Wszędzie jednak najważniejszą zasadą była konieczność spróbowania każdej potrawy. W innym przypadku nadchodzący nowy rok mógł okazać się pechowy.
Jeżeli chcesz przyrządzić tradycyjną kolację wigilijną, to się doskonale składa! Przygotowaliśmy listę najpopularniejszych dań spożywanych w ten dzień. Należą do nich:
Karp: ryba podawana najczęściej w formie panierowanych i smażonych dzwonków, czasem pieczona lub serwowana w galarecie. Ten ostatni sposób wywodzi się z dawanej kuchni żydowskiej. Chociaż karp gościł na wigilijnym stole od stuleci, to największą popularność zyskał w czasach powojennych. Brakowało wówczas ryb morskich, a tani i łatwy w hodowli karp znakomicie uzupełnił lukę na rynku. Nie wszyscy go jednak lubią, ponieważ ma dość tłuste mięso. Czasami może też posiadać specyficzny „mułowy” posmak. Łatwo się go pozbędziesz, mocząc karpia w mleku lub obkładając plasterkami cebuli. Tak przygotowaną rybę należy pozostawić na noc w lodówce.
- Śledzie: serwowane na wiele różnych sposobów. Najpopularniejsze są śledzie w oleju z cebulką, marynowane w occie oraz smażone. Często podaje się je również w śmietanie lub na słodko – w zalewie korzennej z suszonymi owocami.
- Ryba po grecku: danie bazujące na greckiej zapiekance rybnej „Psari Plaki”. Używa się najczęściej panierowanych, smażonych kawałków ryb morskich (dorsz, mintaj, morszczuk), które obkłada się sosem z duszonych warzyw. W jego skład wchodzą koncentrat pomidorowy, marchewka, pietruszka, seler i cebula. Zwykle danie to podaje się na zimno.
- Barszcz czerwony z uszkami: w jego skład wchodzą słodko-kwaśny wywar z buraków oraz małe pierożki. Zupa powinna być klarowna i dobrze doprawiona pieprzem. Jako farszu do uszek używa się z reguły suszonych grzybów podsmażanych z cebulą. Do zakwaszania wykorzystuje się cytryny lub zakwasu z buraków. Można go przygotować odpowiednio wcześniej. Pasteryzacja w piekarniku sprawi, że słoiki z nim przechowasz w szafce przez wiele miesięcy.
- Kutia: danie wywodzące się z kuchni kresowej, znane również w Rosji, na Białorusi, Litwie czy Ukrainie. Może mieć formę kaszy lub gęstej zupy. Przyrządza się ją z obtłuczonej pszenicy, maku, bakalii (rodzynek, migdałów, orzechów), miodu, czasem słodu lub słodkiej śmietanki czy mleka. Kutia zazwyczaj jest bardzo słodka w smaku.
- Pierogi z kapustą i grzybami: bardzo lubiana, typowo słowiańska potrawa. Farsz robi się zazwyczaj z zesmażanej kiszonej kapusty oraz suszonych grzybów. W niektórych regionach używa się również kapusty słodkiej. Jeżeli przygotujesz w ten dzień za dużo pierogów, to nic strasznego. Przeczytaj nasz artykuł „Jak mrozić pierogi?” i podaj to danie w inny dzień, nawet wiele tygodni po świętach!
- Kluski z makiem: odpowiednik kutii, w którym zamiast pszenicy używa się makaronu. Najlepsze są domowe kładzione kluski lub dość grube wstążki.
- Groch z kapustą: danie nieco podobne do bigosu. Najlepsze wychodzi przy użyciu kiszonej i słodkiej kapusty w proporcji 1:1. Na każdy kilogram kapusty przeznacza się szklankę suchego grochu (trzeba go ugotować dzień wcześniej). Całość przyprawia się solą, pieprzem i majerankiem oraz dusi około 40 minut. Jako wzbogacających smak dodatków można użyć pieczarek, suszonych leśnych grzybów oraz bakalii. Danie podaje się koniecznie na gorąco.
- Zupa grzybowa: wywar z suszonych grzybów leśnych z dodatkiem drobno pokrojonej włoszczyzny. Potrawę przed podaniem zagęszcza się zwykle śmietaną i mąką. W niektórych regionach je się ją z makaronem, często w formie łazanek. Klarowny, przyprawiony wywar z suszonych grzybów bywa zaś serwowany jako dodatek do popicia innych potraw (np. krokietów).
- Kompot z suszonych owoców: przygotowuje się go z mieszanki suszonych śliwek, fig, jabłek, gruszek, moreli, rodzynek oraz innych bakalii (np. skórki pomarańczowej). Owoce należy gotować w wodzie na małym ogniu przez ok. 30 minut. Kompot doprawia się dla smaku goździkami i cukrem lub miodem.
- Makowiec: bardzo popularny wypiek drożdżowy w formie zwijanego ciasta przekładanego masą ze zmielonego maku. Dodaje się do niej też zwykle bakalii (orzechów, rodzinek, kawałków fig). Makowiec można również upiec z ciasta kruchego (tzw. strudla). W niektórych regionach jada się też makownik. Jest to placek podobny do tarty, gdzie masę makową wykłada się cienkim ciastem.
- Chleb: tradycyjnie na Wigilię wypieka się pszennych chleb na cieście drożdżowym. W jego skład wchodzi zwykle mleko oraz jajka (2-3 na kilogram mąki), dzięki którym dłużej pozostaje smaczny i świeży.
Powyższe menu sprawdzi się w domowej kuchni, musisz je również znać, jeśli myślisz, jak otworzyć restaurację. Wigilijne menu będzie bowiem zazwyczaj gościć na firmowych imprezach świątecznych.
Symbolika potraw wigilijnych
Znaczenie potraw wigilijnych jest niezwykle głębokie. Według tradycji 12 potraw symbolizuje apostołów, którzy zasiedli do ostatniej wieczerzy z Jezusem. Liczba ta kojarzona była również z bogactwem i obfitością. Jeżeli udało się przygotować na ten dzień tyle dań, oznaczało to, że kolejny rok będzie dostatni.
Serwowane podczas Wigilii ryby symbolizują Jezusa oraz odradzanie się życia. Ryby były znakiem pierwszych chrześcijan, ponieważ zostały pokarmem błogosławionym przez Mesjasza. Dodatkowo wiele biblijnych cudów związanych było właśnie z rybami i rybołówstwem. Chleb oraz opłatek natomiast odwołują się bezpośrednio do eucharystii. Są one powszechnie uznawane za symbol nowego życia oraz dostatku. Zjedzenie chleba podczas Wigilii miało sprawić, że nie zabraknie go w przyszłym roku.
Z kolei grzyby w kulturze ludowej uważano za pokarm o szczególnej, magicznej mocy. Dania z nich przyrządzone miały mieć lecznicze właściwości. Skosztowanie ich podczas Wigilii zapewniało siłę i zdrowie. Również suszone owoce posiadały cudowne właściwości – gruszki gwarantowały długie życie, jabłka szczęście w miłości, a suszone śliwki odpędzały złe siły.
Mak, który jest składnikiem bardzo wielu wigilijnych potraw, symbolizuje natomiast szczęście i bogactwo. Jego jedzenie miało zapewnić życie wieczne. Według legend kwiaty maku wyrosły pierwszy raz w miejscu, gdzie spadły krople krwi ukrzyżowanego Chrystusa.
Narzędzia niezbędne do zrobienia potraw wigilijnych
Dobre wyposażenie kuchni gastronomicznej sprawia, że przygotowanie kolacji wigilijnej nawet dla dużej liczby gości przebiegnie z łatwością! Do przyrządzenia większości dań potrzebne będą urządzenia grzewcze, roboty kuchenne oraz naczynia o różnej wielkości. Godnymi polecenia są gastronomiczne produkty marki Royal Catering, które odznaczają się wysoką jakością przy zachowaniu atrakcyjnej ceny. Sprawdzą się świetnie:
Piekarnik elektryczny: świetny do upieczenia ciast, chleba oraz ryb. Można w nim również ususzyć owoce, chociaż lepiej w tym celu użyć suszarki do żywności. Kluczowe informacje o Piekarniku Elektrycznym:
- Praktyczność – idealny do kuchni, domku letniskowego, kampera
- Wszechstronność – doskonały do pizzy, bułeczek i ciast! Upiecze kilka dań jednocześnie!
- Precyzja – ustawienie czasu grzania dzięki timerowi 0-60 min
- Kompaktowość – 38 l pojemności pozwala upiec dużą rybę, nie zajmując wiele miejsca
- Wygoda – piekarnik jest łatwy do utrzymania w higienicznej czystości
Kuchenki indukcyjne/elektryczne: ugotujesz na nich pierogi, usmażysz lub udusisz rybę, a także przyrządzisz masy i sosy. Kuchenka indukcyjna – Ø20 cm – 1800 W marki Royal Catering cechuje się:
- Uniwersalność – przenośna kuchenka pozwala przyrządzić wszystko od sosów po steki
- Dopasowanie – nadaje się do patelni i garnków o maks. średnicy 20 cm
- Wiele trybów gotowania – możliwość regulacji temperatury (60-240°C), czasu (0-180 min) i mocy grzania (do 1800 W)
- Szerokie zastosowanie – idealny sprzęt w cateringu, wakacyjnych kwaterach, akademikach itp.
- Bezpieczeństwo – ochrona przed przegrzaniem
Robot kuchenny: przemielisz za jego pomocą mak, rozmieszasz idealnie składniki na ciasto na pierogi, a także grzyby do farszu.
- Wszechstronność – sprzęt kuchenny do wydajnego ugniatania, mieszania i ubijania, w tym akcesoria
- Wydajność – duża pojemność dzięki misie do miksowania o pojemności 7 l
- Siła – 350 W zapewnia doskonałe rezultaty przy prostej obsłudze
- Profesjonalizm – 0-800 obr./min i trzy poziomy mocy dla uzyskania idealnej konsystencji
- Higiena – prosty w utrzymaniu czystości dzięki łatwo wyjmowanym elementom
Dodatkowo znakomicie się sprawdzą
Garnki, w których ugotujesz barszcz czerwony z uszkami, zupę grzybową oraz kompot z suszu.
Patelnie, na których przygotujesz znakomitego karpia oraz podsmażysz pierogi.
Frytownica, dzięki której ryba będzie smakować jak nigdy dotąd!
12 potraw wigilijnych – podsumowanie
Przez stulecia w czasie Wigilii obowiązywał post. Nie wolno było również pić alkoholu. Chociaż dzisiaj przepisy kościelne zmieniły się w tym względzie, to nadal w większości religijnych domów kultywuje się zasadę niepodawania dań mięsnych. Oprócz wymienionych w tym artykule potraw na stole wigilijnym często można znaleźć też oczywiście inne potrawy. Będą to wszelkiego rodzaju sałatki jarzynowe (np. typu Olivier), gotowane ziemniaki, krokiety z kapustą i grzybami, paszteciki z pieczarkami czy postny żurek. Nieodłącznym elementem wigilijnego stołu jest też opłatek z niekwaszonej mąki, którym łamie się z bliskimi podczas składania życzeń.
Udostępnij